ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ (Β)

      ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ (Β)

Μετάνοια εἶναι τό μυστήριο, με τό οποίο συγχωροῦνται ἀπό τόν ἐπίσκοπο ἤ τόν ἐντεταλμένο ἱερέα όλες οἱ ἁμαρτίες πού έγιναν μετά τό Βάπτισμα. Προϋπόθεση του μυστηρίου εἶναι ἡ εἰλικρινής μετάνοια καί ἡ καθαρῇ ἐξαγόρευση τῶν ἁμαρτιῶν πού έγιναν «ἐν λόγῳ, ἔργω ἤ κατά διάνοιαν».

Θεία σύσταση: Ἱδρυτής του μυστηρίου εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος «λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον, ἄν τινων ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε κεκράτινται»(Ιωαν. 20, 21-23) καί αλλού «ἀμήν λέγω ὑμῖν, ὅσα ἄν δήσητε ἐπί τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τῳ οὐρανῷ, καί ὅσα ἐάν λύσητε ἐπί τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τῷ οὐρανῷ»(Ματθ. 18, 17-18)

Αἰσθητά σημεῖα: α)ἡ ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν ἐνώπιον του πνευματικοῦ με εἰλικρινῆ μετάνοια. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὑπάρχει πραγματική μεταμέλεια, συντριβή καί ἀποστροφή ἀπό τήν ἁμαρτία. Ακόμα σημαίνει συνεχῆ προσπάθεια μή ἐπαναλήψεως τῆς ἁμαρτίας καί συμμορφώσεως πρός τό θέλημα του Θεοῦ. β)ἡ ἐπίθεσις τῶν χειρῶν του πνευματικοῦ ἐπί τόν ἐξομολογούμενο καί γ)ἡ συγχωρητική εὐχή.

Μεταδιδόμενη χάρη: με τη Μετάνοια καί τήν Ἐξομολόγηση συγχωροῦνται όλες οἱ ἁμαρτίες καί ἐπανέρχεται ὁ ἁμαρτωλός στην κατάσταση τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Ἡ μόνη ἁμαρτία πού δεν συγχωρεῖται εἶναι ἡ ἀμετανοησία, δηλαδή ἡ βλασφημία κατά του Ἀγίου Πνεύματος (Ματθ. 12, 31) τό οποίο χορηγεῖ τήν σώζουσα θεία χάρη δία του μυστηρίου.  

Επιτίμιο (κανόνας) : Μετά τήν εξομολόγηση μερικές φορές ἐπιβάλλονται ἐπιτίμια ὅπως ἀποχή ἀπό τῇ θεία Κοινωνία, νηστείες, γονυκλισίες, προσευχές, ελεημοσύνες κτλ. Τά ἐπιτίμια δεν εξαλείφουν αμαρτίες οὔτε ἔχουν ποινικό χαρακτῆρα. Δεν καταδικάζουμε καί δεν τιμωρούνε κανέναν. Ἡ ἱερά ἐξομολόγηση εἶναι έργο ἀγάπης καί ἀπείρου φιλανθρωπίας του Θεοῦ. Τά ἐπιτίμια ἔχουν παιδαγωγικό χαρακτῆρα καί πρέπει να ἐκλαμβάνονται ὡς φάρμακα καί όχι ὡς τιμωρίες.

Χωρία ἐκ τῆς Αγ. Γραφῆς : 1)«Μή ἀνάμενε ἐπιστρέψαι πρός Κύριον, καί μή ὑπερβάλλου ἡμέρας ἐξ ἡμέρας» (Σοφ. Σειράχ 5, 7), 2)«Πολλά γάρ πταίομεν ἅπαντες» (Ἰάκωβος 3, 2), 3)«Ἐάν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτούς πλανῶμεν καί ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν. Ἐάν ὁμολογῶμεν τάς ἁμαρτίας ἡμῶν πιστός ἐστί καί δίκαιος, ἵνα ἁφή ἡμῖν τάς ἁμαρτίας καί καθαρίση ἡμᾶς ἀπό πάσης ἀδικίας» (Α'Ιωαν.1, 8-9), 4) «Μετανοεῖτε. ἤγγικε γάρ ἡ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 3,2)

Χωρία ἐκ τῶν πατέρων : 1)«Μετάνοια ἐστί συνειδότος καθαρισμός» (Ιωαν. Κλίμακος), 2)«οὐδεμία τῶν ἀρετῶν ὑψηλοτέρα τῆς μετανοίας, ὅτι οὐδέ τελειωθῆναι δύναται τό ἔργον αὐτῆς πόποτε»(Ισαάκ ὁ Σύρος), 3)    «Ετρώθημεν τῇ ἁμαρτία, ἰαθῶμεν τῇ μετανοία. Ὦ μετάνοια παθών ἰατρέ» (Ιωαν. Χρσόστ.), 4)«Ἡ ἐξομολόγησις εἶναι μία θεληματική δία στόματος φανέρωσις τῶν πονηρῶν ἔργων, λόγων καί λογισμῶν κατανυκτική, κατηγορητική, εὐθείᾳ, χωρίς ἐντροπή, ἀποφασιστική πρός νόμιμων πνευματικῶν γινομένη» (Νικόδημος Ἁγιορείτης). 

 

  από το κατηχητικό των ενηλίκων Δευτέρα 19-11-2012