Η ΑΡΓΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ - Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος

Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν

κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

 

            Καί πάλι τό θέμα τῆς Κυριακῆς ἀργίας στό προσκήνιο. Χρόνια τώρα γίνεται ἕνας μεγάλος ἀγῶνας, ἀπό κύκλους πού οὐδεμία σχέση ἔχουν μέ τήν πνευματικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας καί μᾶλλον ἐνοχλοῦνται, ὡς ὁ παμπόνηρος, ἀπό τήν ἀργία τῆς Κυριακῆς, ἡ ὁποία εἶναι ἀφιερωμένη στόν Θεό, τόν Ἐκκλησιασμό καί τήν πνευματική περισυλλογή τῶν ἀνθρώπων.

            Θά πρέπει νά εἶναι ἀφελής κάποιος, ἐάν πιστεύσῃ ὅτι ἐπιχειρεῖται νά καταργηθῇ ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς μέ σκοπό τήν ἐνίσχυση τῆς οἰκονομικῆς ἀνάπτυξης καί τήν ἀπελευθέρωση τῆς ἀγορᾶς, ἤ τήν τόνωση τῆς ἀγοραστικῆς κινήσεως καί τήν ὑποβοήθηση τοῦ τουρισμοῦ. Θά ἤμασταν ἀφελεῖς, ἐάν θεωρούσαμε ὅτι ἡ λειτουργία τῶν καταστημάτων τῆς Κυριακῆς εἶναι θέμα κεντρικό τῆς Ἑλληνικῆς οἰκονομίας. Οὔτε βέβαια δυνάμεθα νά πιστεύσωμε ὅτι θά λυθῇ τό οἰκονομικό πρόβλημα τῆς χώρας μας μέ τό ὡς ἄνω μέτρο.

            Ἄλλο εἶναι τό ζήτημα. Δυστυχῶς συνεχίζεται ἡ πνευματική ἀποδόμηση τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας. Πῶς ἄραγε νά ἑρμηνεύσῃ κανείς τήν προτεινόμενη καθιέρωση τῆς Δευτέρας ὡς ἀργίας; Αὐτό εἶναι τό ἐξωτερικό περίβλημα τῆς καλά μελετημένης καί ὀργανωμένης προσπάθειας ἀποϊεροποιήσεως τῆς ζωῆς τῶν Ἑλλήνων καί καταργήσεως τῆς Κυριακῆς ὡς ἡμέρας προσευχῆς ἀφιερωμένης στόν Θεό. Ἡ μανία αὐτή τῆς καταργήσεως τῆς Κυριακῆς ἀργίας ὀφείλεται σέ λόγους ἰδεολογικούς καί υἱοθετεῖ τήν ἄποψη «ναί στό ἔθιμο τῆς ἀργίας μιά ἡμέρα τήν ἑβδομάδα, ἀλλά ὁποιαδήποτε ἡμέρα» (Τζόν Στιούαρτ Μίλλ, Περί Ἐλευθερίας, Ἐκδ. Ἐπίκουρος, Ἀθήνα 1983, σελ. 152-3).

            Ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς εἶναι ἐντολή τοῦ Θεοῦ, καί μιλοῦν γι’ αὐτήν οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες καί Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας. Τήν ἀργία αὐτή ἐθέσπισε μέ ἀπόφασή του ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος (Αὐτοκρατορικό Διάταγμα τῆς 3^ης Μαρτίου 321). Ὑπάρχουν βέβαια καί Διατάξεις καί «Νεαρές» ἄλλων Αὐτοκρατόρων, ἀλλά ἀξίζει νά μνημονεύσωμε ὅτι ἡ Ἁγία Στ’ Οἰκουμενική Σύνοδος καθιέρωσε τελικά τήν Κυριακή ὡς τελεία ἀργία, γιά νά συμμετέχουν οἱ Χριστιανοί στήν Θεία Λειτουργία καί νά συναντῶται μεταξύ τους καί νά συμπνευματίζωνται τά μέλη τῆς οἰκογένειας.

Θά ἠδυνάμεθα νά ἀναφέρωμε πάρα πολλά ἐπ’ αὐτοῦ, σημειώνομε ὅμως ὅτι τόν Ἰούνιο τοῦ 2011 συναντήθηκαν στίς Βρυξέλλες 65 ἐκπρόσωποι Εὐρωπαϊκῶν Ὀργανώσεων καί Συνδικάτων, ἐκπρόσωποι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί ἄλλων ὁμολογιῶν πού ἀποτελοῦν τήν «Εὐρωπαϊκή Συμμαχία γιά τήν ἀργία τῆς Κυριακῆς» καί ὑπέγραψαν ἀνακοίνωση, μέ τήν ὁποία δεσμεύονται νά ἀγωνισθοῦν ὑπέρ τῆς διατηρήσεως τῆς ὑποχρεωτικῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς.

Τήν Κυριακή ἀργία τήν ἐσεβάσθησαν οἱ αἰῶνες.  Συνδέθηκε μέ τήν ζωή τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν καί μέ τήν πορεία τοῦ Ἔθνους μας, τό ὁποῖο πάντοτε ἐσεβάσθη τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Δυστυχῶς, οἱ νεοέλληνες, θέλομε τά πάντα νά τά ἰσοπεδώσωμε. Ἐμπρός λοιπόν, γιατί καθυστερεῖτε; Τί ἄλλο ἀπέμεινε; Ὅλα αὐτά τά χρόνια συνετελέσθη τό «λαμπρό» ἔργο τῆς ἀποδομήσεως αὐτῆς τῆς κοινωνίας. Καί συνετελέσθη μέ ἐπιτυχία, πρός μεγίστη χαρά καί ἱκανοποίηση τῶν ἀσεβῶν καί ἀντιθέων καί μισελλήνων πατρώνων μας. Ἐμπρός λοιπόν... προχωρῆστε, συνεχῖστε μέ πίστη σέ αὐτούς πού δέν ἀγαποῦν τήν Πατρίδα μας! Δέν τούς βλέπετε πού χαίρουν καί ἐπιχαίρουν μέ τά «θαύματα» πού ἐπετελέσθησαν στόν τόπο μας διά τῶν ἐντολῶν τους; «Μπράβο σας», μᾶς φωνάζουν. «Συγχαρητήρια... ξαναγράψατε παραχαράσσοντας τήν ἱστορία σας. Εὖγε σας... διαλύσατε τήν παράδοσή σας, ἀρνηθήκατε τόν πολιτισμό σας. Χίλιες φορές σᾶς ἐπαινοῦμε... διαλύσατε τήν οἰκογένεια, ρημάξατε τά χωριά σας, κλείσατε τά σχολεῖα σας... εἶστε πρότυπα στό παγκόσμιο γίγνεσθαι...».

            Εἶπε ὁ κ. Ὑπουργός, προκειμένου νά δικαιολογήσῃ τήν ἀπόφαση νά παραμένουν ἀνοικτά τά καταστήματα τήν Κυριακή: «...Ἐπιδιώκουμε νά κάνουμε τήν  ἀγορά πιό σύγχρονη, πιό εὐρωπαϊκή, πιό φιλική στούς καταναλωτές. Γίνεται μιά τομή μέ βάση τήν εὐρωπαϊκή ἐμπειρία. Δίνουμε τήν δυνατότητα στίς μεγάλες ἐπιχειρήσεις νά δουλέψουν περισσότερο, καί στίς μικρές ἀκόμα πιό πολύ. Δίνουμε τήν δυνατότητα στούς καταναλωτές, Ἕλληνες καί τουρίστες, νά κάνουν ἐλεύθερα τίς ἀγορές τους...».  

            Αὐτό μᾶς ἔφαγε κ. Ὑπουργέ. Αὐτό σᾶς τό λέμε τόσα χρόνια καί δέν τό ἀντιλαμβάνεσθε. Ἡ σπουδή νά κάνουμε τήν χώρα μας... τήν ἀγορά... τήν.... τήν..., πιό εὐρωπαϊκή καί πιό «φιλική» στόν καταναλωτή. Διερωτηθήκατε ἄραγε, κ. Ὑπουργέ, πῶς θά γίνῃ πιό φιλική ἡ ἀγορά, ὅταν οἱ Ἕλληνες δέν ἔχουν λεπτό τοῦ λεπτοῦ στήν τσέπη τους γιά νά ψωνίσουν γιά τά Χριστούγεννα; Ὁ χρόνος ἔλειψε ἀπό τόν Λαό, γιά νά προμηθευθῇ νά ψωνίσῃ τά πρός τό ζῆν ἀπαραίτητα; Γιατί κ. Ὑπουργέ θέλετε νά χρεωθῆτε μιά ἀπόφαση, ἡ ὁποία δέν προχώρησε ἐπί τόσα ἔτη; Ἀλλά τί λέγω... μᾶς δίδεται πλέον ἡ δυνατότητα νά ἐφαρμόσωμε «νέες μεθόδους» στήν πατρίδα μας... διότι ἔχομε ἀποκτήσει... «εὐρωπαϊκή ἐμπειρία». Θαυμασία ἡ διαπίστωσις. Σπουδάσαμε στήν ἀποχριστιανοποιημένη Εὐρώπη, πήραμε τά φῶτα ἀπό τήν «λευκή δαιμονία», ὅπως τήν ὀνόμαζε ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς. Γι’ αὐτό, ἀγαπητοί μου, φτάσαμε σέ αὐτά τά χάλια∙ διότι έχουμε... «εὐρωπαϊκή ἐμπειρία». Βεβαίως δέν ἀπαξιώνομε τόν Εὐρωπαϊκό πολιτισμό. Ἀλλά δέν εἶναι δυνατόν νά εἰσαγάγωμε στήν Πατρίδα μας, ὅ,τι ἀπόβλητο τῆς Εὐρώπης καί πολύ περισσότερο νά υἱοθετήσωμε τήν ἄθεη Εὐρωπαϊκή κουλτούρα καί προοπτική.

            Ἀλλά γιατί νά ἀπευθύνωμαι εἰς ὦτα μή ἀκουόντων; Ἴσως ἔκαμα λάθος πού ἔγραψα τίς παραπάνω γραμμές. Θά ἀπευθυνθῶ στόν Ὀρθόδοξο Ἑλληνικό Λαό, ὁ ὁποῖος ξέρει νά ἀντιστέκεται, νά ἐπιμένῃ καί νά νικᾶ. Μπορεῖ πρός καιρόν νά παρασύρεται, ὅμως στό τέλος λειτουργεῖ σωστικά τό πνευματικό του DNA καί ἡ ὅλη ψυχοσύνθεσή του, ἡ ποτισμένη μέ τά νάματα τῆς Ἑλληνορθοδοξίας.

            Ἀγαπητοί μου, ἄς ἀκούσωμε τί λέγει ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός περί τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς. Εἶναι χαρακτηριστική ἡ διδαχή του καί πάντοτε ἐπίκαιρη.

«Ἐπῆγεν ὁ Κύριος εἰς τὴν κόλασιν καὶ ἔβγαλε τὸν Ἀδάμ, τὴν Εὔαν καὶ τὸ γένος του. Ἀνέστη τὴν τρίτην ἡμέραν. Ἐφάνη δώδεκα φορὰς εἰς τοὺς Ἀποστόλους του. Ἔγινε χαρὰ εἰς τὸν οὐρανόν, χαρὰ εἰς τὴν γῆν καὶ εἰς ὅλον τὸν κόσμον· φαρμάκι καὶ σπαθὶ δίστομον εἰς τὴν καρδίαν τῶν Ἑβραίων καὶ μάλιστα τοῦ διαβόλου. Διὰ τοῦτο καὶ οἱ Ἑβραῖοι δὲν κατακαίονται ἄλλην ἡμέραν τόσον, ὡσὰν τὴν Κυριακήν, ὁποὺ ἀκούουν τὸν παπά μας νὰ λέγῃ: «Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς ἡμῶν». Διότι ἐκεῖνο ὁποὺ ἐσπούδαζον οἱ Ἑβραῖοι νὰ κάμουν διὰ νὰ ἐξαλείψουν τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ μας, ἐγύρισεν ἐναντίον τῆς κεφαλῆς των. Πρέπει καὶ ἡμεῖς, ἀδελφοί μου, νὰ χαιρώμεθα πάντοτε, μὰ περισσότερον τὴν Κυριακήν, ὁποὺ εἶνε ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ μας. Διότι Κυριακὴν ἡμέραν ἔγινεν ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας. Κυριακὴν ἡμέραν μέλλει ὁ Κύριος νὰ ἀναστήσῃ ὅλον τὸν κόσμον. Πρέπει καὶ ἡμεῖς νὰ ἐργαζώμεθα τὰς ἓξ ἡμέρας διὰ ταῦτα τὰ μάταια, γήϊνα καὶ ψεύτικα πράγματα, καὶ τὴν Κυριακὴν νὰ πηγαίνωμεν εἰς τὴν ἐκκλησίαν καὶ νὰ στοχαζώμεθα τὰς ἁμαρτίας μας, τὸν θάνατον, τὴν κόλασιν, τὸν παράδεισον, τὴν ψυχήν μας ὁποὺ εἶνε τιμιωτέρα ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμον, καὶ ὄχι νὰ πολυτρώγωμεν, νὰ πολυπίνωμεν καὶ νὰ κάμνωμεν ἁμαρτίας· οὔτε νὰ ἐργαζώμεθα καὶ νὰ πραγματευώμεθα τὴν Κυριακήν. Ἐκεῖνο τὸ κέρδος ὁποὺ γίνεται τὴν Κυριακὴν εἶνε ἀφωρισμένο καὶ κατηραμένο, καὶ βάνετε φωτιὰ καὶ κατάρα εἰς τὸ σπίτι σας καὶ ὄχι εὐλογίαν· καὶ ἢ σὲ θανατώνει ὁ Θεὸς παράκαιρα, ἢ τὴν γυναῖκα σου, ἢ τὸ παιδί σου, ἢ τὸ ζῶον σου ψοφᾶ, ἢ ἄλλον κακόν σοῦ κάμνει. Ὅθεν, ἀδελφοί μου, διὰ νὰ μὴ πάθετε κανένα κακόν, μήτε ψυχικὸν μήτε σωματικόν, ἐγὼ σᾶς συμβουλεύω νὰ φυλάγετε τὴν Κυριακήν, ὡσὰν ὁποὺ εἶνε ἀφιερωμένη εἰς τὸν Θεόν. Ἐδῶ πῶς πηγαίνετε, χριστιανοί μου; Τὴν φυλάγετε τὴν Κυριακήν; Ἂν εἶσθε χριστιανοί, νὰ τὴν φυλάγετε. Ἔχετε ἐδῶ πρόβατα; Τὸ γάλα τῆς Κυριακῆς τί τὸ κάμνετε; Ἄκουσε, παιδί μου· νὰ τὸ σμίγῃς ὅλο καὶ νὰ τὸ κάμνῃς ἑπτὰ μερίδια· καὶ τὰ ἓξ μερίδια κράτησέ τα διὰ τὸν ἑαυτόν σου, καὶ τὸ ἄλλο μερίδιον τῆς Κυριακῆς, ἂν θέλης, δῶσε το ἐλεημοσύνην εἰς τοὺς πτωχοὺς ἢ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, διὰ νὰ εὐλογήσῃ ὁ Θεὸς τὰ πράγματά σου. Καὶ ἂν τύχη ἀνάγκη καὶ θέλῃς νὰ πωλήσῃς πράγματα φαγώσιμα τὴν Κυριακήν, ἐκεῖνο τὸ κέρδος μὴ τὸ σμίγεις εἰς τὴν σακκούλα σου, διότι τὴν μαγαρίζει· ἀλλὰ δῶσε τα ἐλεημοσύνην, διὰ νὰ σᾶς φυλάγῃ ὁ Θεὸς» (Διδαχ. Δ’).

            Ἀλλά ἀνέφερα προηγουμένως, ὅτι τήν ἀπάντηση στήν προσπάθεια τῆς ἀποϊεροποιήσεως τῆς ζωῆς στήν Ἑλλάδα καί στόν ἀγῶνα κάποιων νά μετατρέψουν τήν Πατρίδα μας σέ ἄθρησκο κράτος, μόνο ὁ Ἑλληνικός Λαός μπορεῖ νά τήν δώσῃ.

Γι’ αὐτό ἀδελφοί μου, γεμῖστε τίς Ἐκκλησίες μέ τήν παρουσία σας. Μή μένετε κανείς στό σπίτι τήν Κυριακή. Ἐκκλησιαστῆτε. Πάρετε ἀπό τό χέρι τά παιδιά σας καί ἀπολαύσετε τήν χαρά τοῦ Θεοῦ καί τήν κοινωνία τῶν προσώπων μέσα στήν Θεία Λειτουργία, ἡ ὁποία κατά τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο εἶναι «σύνοδος Οὐρανοῦ καί γῆς».

Ἀφῆστε ὁποιαδήποτε ἐργασία στήν  ἄκρη κατά τήν ἡμέρα τοῦ Κυρίου καί μετά τήν Θεία Λειτουργία χαρῆτε τήν οἰκογένειά σας, μιλῆστε μέ τά παιδιά σας, καθῆστε στό ἴδιο τραπέζι, ζῆστε τήν χαρά τῆς οἰκογενειακῆς θαλπωρῆς τήν ὁποία χωρίς λόγο, τά τελευταῖα χρόνια ἐχάσαμε.

            Καί ἄν, ἐν τέλει, ἐφαρμοστοῦν αὐτά τά μέτρα ἤ καί ἄλλα χειρότερα ἴσως, μή ψωνίζετε τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς, ἀντιστεκόμενοι στόν ὁδοστρωτῆρα πού θέλει νά συντρίψῃ κάθε ἴχνος ἀνθρωπιᾶς καί πνευματικότητος σ’ αὐτόν τόν τόπο. Καί οἱ εὐσεβεῖς καταστηματάρχαι ἄς μή πηγαίνουν νά ἐργασθοῦν κατά τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς.

Μή λησμονῆτε ἀδελφοί μου, τόν λόγο τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ.

            «Ἐκεῖνο τό κέρδος ὁπού γίνεται τήν Κυριακή εἶναι ἀφωρισμένο καί κατηραμένο καί βάζετε φωτιά στό σπίτι σας καί ὄχι εὐλογία».

            Γνωρίζω ὅτι κάποιοι θά σχολιάσουν δυσμενῶς τήν διδασκαλία τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ καί μάλιστα μέ θολό καί ψευτοκουλτουριάρικο λόγο. Δέν πειράζει ὅμως. Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ἡ ἐργασία τῆς Κυριακῆς γιά τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς δέν ἐπιφέρει κανένα κέρδος, κυρίως πνευματικό, οὔτε προσπορίζει εὐλογία ἀπό τόν Θεό.